این پست رمز دار است
لارستان
« در ۴۰۰ كيلومتری جنوب شرق شيراز، شهر لار، مركز يكی از بخشهای استان فارس به نام لارستان واقع شده است. مسيری كه به طور معمول نبايد بيشتر از ۴ ساعت باشد، به خاطر بدی جاده و گردنههای خطرناك، با يك تويوتا كورولای ۲۰۰۳ چيزی حدودِ ۶ ساعت طول میكشد. اين بخش از كشور ايران دارای معروفيت خاصی است. نه به خاطر سرزمينهای حاصلخيزش، و نه به خاطر صنايع پيشرفتهاش و يا جذابيتهای توريستیاش، بلكه به دليل وجود يك فرودگاه بينالمللی پرترافيك، يك بيمارستانِ هزار تختخوابی و دهها و شايد صدها ساختمان نوساز ديگر كه گاهی اوقات به شهر چهرهای ناهمگون میدهد.
اين همه نه از سخاوت دولتمردان دورههای مختلف، كه از گشادهدستی مردمان همين سرزمين خشك و بی آب و علف سرچشمه میگيرد. مردمانی كه به عقيدهی خودشان چنان كه لطف حاكمان مركزنشين از سرشان كم میشد، میتوانستند امروز كشوری داشته باشند كه به جای امارات متحده عربی، عروس خليج نه-هميشه فارس باشد! بذل و بخشش اين مردمان ريشه در كوچ پيشهورانی دارد كه بيش از نيم قرن پيش سرزمين كم آبِ خود را به اميدِ ساختن فردايی بهتر به سوی كشورهای كوچك حاشيه خليج فارس ترك كردند. به گمان من اينان هيچگاه خواب چنين روزهايی را هم نمیديدند. آنگاه كه در گرمای ۵۰ درجهی دوبی زير نور آفتاب سوزان، بار لنجهای آمده از ايران را خالی میكردند.
ولی هر چه بود دست تقدير مسير حركت آن لنجها را بدين سوی آبها برگرداند و هر كدام از آن كارگران اكنون تجار بزرگی هستند كه با وجود مكنت فراوان و داشتن شغلهای كليدی در كشور امارات، سرزمين آبا و اجدادی خود را فراموش نكردهاند و دست سخاوتشان چهره اين خطهی محروم ايران را لعابی از تجدد، فرهنگ، و مكنت كشيده است. هر چه هست باشد اما دستمريزاد و آفرين به اين اصالت. »
مطلبی كه خوانديد از دوست خوبم مهدی بود درباره آنچه در لار ديده بود. آنچه از مشاركت مردم در ساختن شهر خود گفته شد، مختص به شهر لار نيست. ساكنان ديگر شهرهای لارستان مانند خور و بستك هم در آبادی شهر خود سهم بسزايی دارند.

اما اتفاق فرخنده ای که در این انتخابات غیر سیاسی روی داد برگزیده شدن شخصی غیر لاری به نمایندگی از طرف مردم لارستان بود.سالیانی است که تصور بسیاری از مردم بخش های محروم لارستان بر این بوده است که نماینده شان در مجلس اگر لاری نباشد و مثلا از بخش خودشان باشد چنین و چنان خواهد شد و پیشرفت خود را در گرو فرستادن کاندیدای شان به مجلس می دیدند.امروز با انتخاب شخصی غیر لاری این فرصت کم نظیر نصیب تمامی مردم لارستان شده تا این اشتباه تاریخی را تصحیح کنند .من بسیار امید وارم که تا ۴-۵ سال آینده دیدگاه وسیعتر عمیق تر و منطقی تری در بین مردم و مسئولان بخش های مختلف لارستان در این مورد به وجود آید.روزی را می بینم که همگی متوجه اشتباه بودن صورت مسئله بشویم و در یابیم که نماینده ی مجلس به تنهایی مانع ویا موتور محرک پیشرفت لارستان نمی تواند باشد .روزی را می بینم که تعریف جایگاه نماینده ی مجلس در ذهن ما تغییر کرده است .آن روز شاید عده ای دور هم بنشینند و برای آینده ی لارستان فکر اساسی تری کنند .اگر آن روز دیر نشده باشد...
لارشناسی
در سال هاي حكومت شاه عباس بزرگ ، شهر لار يكي از مهم ترين ايستگاه هاي كارواني مسير اصفهان به خليج فارس بود و انگليسي ها و هلندي ها دفاتر تجاري خود را در آن مستقر كرده بودند. مسافران اروپايي عصر صفويه در سفرنامه هاي خود توضيحات مفصلي دربارهُ ويژگي هاي اجتماعي _ اقتصادي لارستان ارائه كرده اند.
لارستان از لحاظ فرهنگي قرابت و نزديكي خاصي با فرهنگ بوميان ساحل نشين دارد و بسياري از ويژگي هاي سنتي اين مناطق را داراست. حيات اقتصادي و اجتماعي اين منطقه تحت تأثير تحولات خليج فارس قرار دارد. به دليل اين وابستگي بخش هاي بزرگي از تجّار و كسبهُ لارستان به سواحل خليج فارس مهاجرت كرده اند. هم اكنون اين مهاجران در كشورهاي كويت ، بحرين ، قطر ، امارات متحده عربي ، عربستان و عمان به كسب و كار مشغول اند و زادگاه خود را فراموش نكرده اند. پس از انقلاب اسلامي بسياري از مؤسسه هاي آموزشي و خدماتي در منطقهُ لارستان به همّت و خودياري اين مهاجران ساخته شده است. وجود زبان لارستاني با لهجه هاي مختلف آن ، ديگر ويژگي مهم اجتماعي اين منطقه است. زبان لاري بازماندهُ زبان هاي ايران پيش از اسلام است كه اكنون در ميان اقشار مختلف آن رايج است و عامل پيوستگي مردم آن به شمار مي رود.
اين منطقهُ كهن و باستاني اكنون با همّت مردم زحمت كش و تلاش گر خود شاهد دوران شكوفايي و رشد اجتماعي است و آيندهُ خوبي را پيش رو دارد. گسترش مراكز آموزش عالي دركلّيهُ بخش و شهرهاي آن نويد آيندهُ رو به رشد و چشم انداز فردايي بهتر براي لارستان و مردم خونگرم آن است.
لارستان پيش از اسلام
كهن ترين بناي تاريخي لارستان – مربوط به دوران اشكانيان در دو هزار سال قبل – آتشكدهُ كاريان ( kāryān ) است ،كه يكي از سه آتشكده بزرگ ايراني در دوران قبل از اسلام است و نام آن را به زبان فرس قديم ، « آذر فَرَنْبَعْ »گفته اند. بناي اين آتشكده اكنون به صورت تلي از خاك به نام تمب تشي ( tomb taši ) ، در نزديكي روستاي كاريان ، از توابع بخش جويم به چشم مي خورد. آگاهي ما از تاريخ لارستان پيش از اسلام بسيار اندك است. بر اساس آنچه دراسطوره ها و افسانه هاي قديم ايران زمين آورده اند ، گرگين ميلاد از پهلوانانِ باستان ، بنيانگذار شهري بود كه با نام او به لاد( lād ) شهرت يافت. چنانچه مطابقت تاريخي گرگين ميلاد با مهرداد اشكاني پذيرفته شود ، مي توان اظهار كرد كه شهر لار قريب دو هزار سال پيش بنا شده است. طبق روايات موجود ، پس از گرگين ميلاد فرزندان آن پهلوان افسانه اي ، نسل اندر نسل به حكومت اين منطقه منصوب شده اند و تا سال 1015 ق ، پادشاهي شان بر جاي بوده است.
وجود راه هاي باستاني كه از فيروز آباد و استخر از طريق خنج، و علامرد شت ( alāmarvdašt ) و فال ( fā l ) به طرف بندر باستاني سيراف ، و جنوب مي رفته است و آثار بر جاي مانده در اين مسير ، از نشانه هاي وجود فرهنگ و تمدن پيش از اسلام در اين منطقه است. نام اين شهر در متن هاي تاريخي پيش از اسلام به شكل هاي مختلف آمده است كه از آن جمله در شاهنامهُ فردوسي لاد و در تاريخ طبري اَلار ( alār ) و در متن هاي ارمني پيش از اسلام گلار ( gelār ) ذكر شده و مشخص مي شود كه نام كنوني برگرفته از اسامي پيش از اسلام مي باشد كه در طول زمان ، به دلايل مختلف ، تغيير شكل يافته است.
آنچه از جمع بندي تاريخ اين دوره مي توان ذكر كرد ، اين است كه منطقهُ لارستان پيش از اسلام ، به دليل وجود آتشكدهُ كاريان و نيز عبور جاده هاي كارواني مسير سيراف از نواحي شمالي آن ، داراي اهميت خاصي بوده است و همين امر باعث شده تا در اوايل دورهُ اشكانيان مراكز شهري مختلفي به وجود آيد ؛ كه از آن جمله مي توان شهرهاي لار ، اشكنان ( eškanān ) ، خنج ، كاريان و فرشته جان ( ferešte jān ) را نام برد.
از جمله بناهاي تاريخي پيش از اسلام در لارستان آتشكدهُ كاريان ، قلعهُ اژدها پيكر در لار ، آتشكدهُ محلچه ( mahlačeh ) در بين راه اصلي لار به شيراز ، قلعهُ سفيد خنج ،قلعهُ فرشته جان ، قلعهُ ايلود ، كاروان سراهاي واقع در بين جادهُ خنج ، قلعهُ ايلود ، كاروان سراهاي واقع در بين جادهُ خنج به فال و فال به سيراف ، قلعهُ جبرئيل در بنارويه ، قلعهُ كيقباد در جويم ، و آثار و بقاياي جادهُ باستاني عصر ساساني بين جويم و جهرم و بين فال به سيراف و فيروزآباد به خنج و خنج به كاريان را مي توان ذكر كرد.
قلعه افسانه اي اژدها پيكر : شهر لار در سينهُ قلعه اي بزرگ و باستاني قرار دارد كه آن را اژدهاپيكر مي نامند. قدمت آثار و بقاياي آن به دورهُ ساساني باز مي گردد ( پوهندا ، 1986 ، ص 66 ). استحكامات و تأسيسات داخلي آن چنان محكم و استوار بوده است كه در قديم آن را طلسم كياني مي ناميده اند ( منجم ، 1366 ، ص 214 ). برفراز اين كوه عظيم ، چاهي از دل سنگ تراشيده شده كه به دولاب مشهور است و دربارهُ آن داستانها و افسانه هاي بسياري گفته مي شود كه قديم ترين اين روايات در تحفةالغرائب ، از نوشته هاي عصر صفويه آمده است كه عيناً نقل مي شود :
« از قلّه كوه تا به قعر آن سنگ تراشيده اند. گويند در آن چاه گنجي عظيم و ماري موكّل است و كسان به طلب آن گنج بسيار رفته اند و كشته شده اند. گويند در زمان شاه عباس ثاني حاكم لار ، سيدي را در آن چاه فرستاد ، بعد از مدتي مديد او را بيرون آوردند. نقل كرده كه چون داخل چاه شد م چندين هزار شميشر ديدم كه در اندرون چاه از چپ و راست ب ر يكديگر مي خورد. چون من دعا و قرآن همراه داشتم شنيدم كه شخصي مي گفت كار به وي مداريد كه كلام الله با وي است. از آن جا گذشتم و قدري راه كه به ته چاه رفتم باز چندين هزار تير مي انداختند ، به وسيلهُ قرآن و دعا از آن جا گذشتم و به ته چاه رسيدم. بعد از زماني تختي ديدم و مردي در بالاي آن نشسته نوراني و ريش سفيد ، سلام دادم. جواب داد و گفت : به « عوض بيگ »بگو كه از ما چه مي خواهي ، آقاي تو عباس از اين مال بهره ندارد ، الاّ دسته خنجري و يك اشرفي. خنجر را داد كه به « عباس » بده ، اشرفي را داد كه به «عوض بيگ » بده . قدري خاك به من داد و گفت : ببين.چون نظر كردم چهار خيابان عظيم ديدم در اين چاه. دو خيابان تا چشم كار مي كرد ظروف و اواني طلا و نقره بود و زر و جواهر بسيار خروار خروار بر هم ريخته و در خيابان ديگر سپاهي مكمل ايستاده بودند. گفت : اين مال و سپاه از قائم آل محمد است. برو بگو كه تا سرچاه را بپوشند و به حال خود باشد كه ضرر به او مي رسد. »
( سفر نامه ِ فيگوئرا ترجمه محمد سميعي ، 1363 ، ص 73 و 74 )
تركيب قومي و نژادي
مردمي كه در ناحيهُ لارستان قديم ( شهرهاي بندرلنگه ، لامرد ، بندرعباس و لارستان ) زندگي مي كنند ، در سه دورهُ مختلف به اين ناحيه مهاجرت كرده ، در آن ساكن شده اند.
دورهُ اول كه از قرن اول تا پنجم قمري تداوم داشته است. در اين دوره دو گروه قومي بزرگ وارد منطقه لارستان شده اند گروه اول در تاريخ به نام اقوام لاري و لاروي ( مسعودي ، 1344 ، ص 167 ) از تيره هاي اصيل آريايي محسوب ميشدند و به زبان ويژه اي معروف به لاري تكلم مي كرده اند سكونتگاه اوليهُ آنان مناطق صيموره ، سوباره و تانه معروف به سواحل لاري در مجاورت درياي لاروي ، از سواحل جنوبي هندوستان بوده است. ( مسعودي ، همان ، ج1 ص167 )
احتمالاً اقوام لاري در حملهُ نيروهاي مسلمان به سواحلِ هند ناگزير به مهاجرت گسترده به سمت خليج فارس و نواحي پس كرانه اي آن شده اند. ابن حوقل ، كه در نيمهُ دوم قرن چهارم قمري از فارس ديدن كرده اقوام لاري را در فهرست طوايف كوچ رو فارس ذكر كرده است. ( ابن حوقل ، 1366 ، ص40 ) مهاجرت گستردهُ طوايف جت ( jat ) از آريايي هاي اصيل نواحي نام برده به سمت لارستان قديم ، در اوايل قرن پنجم قمري و پس از حمله گستردهُ سلطان محمود غزنوي به منطقهُ سومنات صورت گرفته است. ( گرديزي ، 1347 ، ص 48 ) ابن بلخي نويسندهُ فارس نامه در اوايل قرن ششم قمري از ابوالقاسم جاتي به عنوان سركردهُ قبايلي درنواحي جنوب ياد كرده كه در خدمت عضدالدوله ديلمي بوده است. ( ابن بلخي ، 1363 ، ص 141 ) شواهد تاريخي نشان مي دهد كه اين گروه مهاجر در قرن پنجم قمري ، مركزي براي استقرار خود پيدا كرده ، آن جا را « لار » ناميده اند.
گروه دوم دسته هاي مهاجر از اعراب طايفهُ جلندي ( jollandi ) هستند كه در اوايل قرن هاي اسلامي ، به سواحل جنوبي مهاجرت كرده ، بعدها در ناحيه جويم در شمال لارستان كنوني ساكن شده اند. نام رئيس قبيلهُ اين اعراب احمد بن الحسن الازدي بوده ، و از اين رو جغرافي نويسان قرن هاي آغازين اسلامي اين منطقه را جويم ابي احمد ناميده اند. ( وثوقي ، 1375 ، ص 26- 16 ) اين گروه از يمن و عمان ساحلي به نواحي جنوب ايران مهاجرت كردند و بعدها تحت تأثير فرهنگ ايراني قرار گرفتند و حتي زبان آنان به لاري تغيير يافت.
دوره دوم كه از قرن پنجم تا دهم قمري تداوم داشته است. در اين دوره گروه هاي زيادي از تركان سلجوقي به نواحي لارستان مهاجرت كرده اند كه بازماندگان آنان هم اكنون در خنج ساكن هستند. حملهُ مغولان نيز باعث مهاجرت گروه هاي زيادي از طوايف تركمان و مغول به لارستان شد كه بيشتر آنان در نواحي لامرد و در منطقه اي به نام تراكمه ( tarākomeh ) سكونت گزيدند. در قرن هفتم قمري مهاجرت تعداد زيادي از سادات بني عباسي به نواحي جنوب و جنوب شرقي لارستان صورت گرفت كه مقبرهُ رهبر آنان به نام شاه سيف الله قتال در روستاي عمادده ( emāddeh ) واقع است. ( بستكي ، 1339 ، ص 46 )
دوره سوم كه داراي اهمّيت بسياري است و از قرن يازدهم قمري شروع شده ، تا كنون ادامه دارد. پس از آن كه شاه عباس صفوي در سال 1010 ق لارستان را فتح كرد ، دو تغيير عمده در زندگي اقوام ساكن منطقه به وجود آمد. تغيير اول ورود گستردهُ اقوام ترك و لر به لارستان است ، ( طوايف و تيره هاي مختلف قشقايي ، دولخاني و نفر ) كه اكنون در منطقه ساكن هستند. هم چنين اقوام لر نيز در منطقهُ لامرد و نواحي شمالي خنج ساكن شدند و مهم ترين آبادي و محل سكونت خود را گله دار ناميدند. تغيير دوم تقويت روز افزون تشيع در منطقهُ لارستان بود كه از دورهُ صوفيه تا كنون ادامه داشته است. از اين دوره به بعد لارستان داراي دو نوع تركيب مذهبي تسنّن و تشيع شده كه جلوهُ خاصي به حيات اجتماعي آن داده است.
لارستان فارس
نمایی از فراز شهر قدیم و شهر جدید لار بصورت تور۱۸۰ درجه و ۳۶۰ درجه
lar panaroma
همايش بين المللي زبان شناسي و مردم شناسي لارستان
«ابن بلخی» مورخ و جغرافی نویس قرن پنجم هجری در «فارس نامه» در توصیف و تشریح این ایالات پهناور نوشته است: « همه در بیابان است و گرمسیر و به هر دهی، حصاری محكم در میان بیابان.»
از دوران قدیم مردم علاوه بر کشاورزی به پیشه وری و تجارت نیز مشغول بوده اند زیرا لارستان در راه تجاری پر رفت و آمدی قرار دارد که به بنادر خلیج فارس می رسد و در قرون وسطی لار اصولاً شهری تجاری بود. اکثریت ساکنان این منطقه ایرانی های لاری زبان هستند اما اقلیت هایی چون کرد، بلوچ،عرب، قشقایی ترک زبان و یهودی نیز در این منطقه سکونت داشته اند. لارستان در پارینه، سرزمینی با نام و نشان بود كه آتشكده معروف « آذرفرنبغ» (آتش فره ایزدی) در كاریان آن واقع بوده است. آتشكده ای كه امروز از آن تنها ویرانه ای به جا مانده است.
از لحاظ زبان شناسی، «لاری» عضو جداگانه و كاملاً مستقل گروه زبان ها و لهجه های جنوب غربی ایرانی است. اما نبود مشخصات مهمی چون خط، سنت ادبی و همچنین نبود معیارهای اضافی زبان شناسی مانند استفاده زبان به منظور اداری یا آموزشی اجازه نمی دهند كه با اطمینان «لاری» را زبان كامل بنامیم.

ترتیل قرآن با قرائت استاد شهریار پرهیزگار
شماره سوره |
سوره |
جزء | اجرا |
حجم |
زمان |
1 | الفَاتِحَة | 1 | ![]() |
99 | 0:00:49 |
2 | البَقَرة (آیه 69 - 1) | 1 | ![]() |
2,962 | 0:25:15 |
2 | البَقَرة (آیه 141 - 70) | 1 | ![]() |
3,212 | 0:27:23 |
2 | البَقَرة (آیه 196 - 142) | 2 | ![]() |
2,999 | 0:25:34 |
2 | البَقَرة (آیه 245 - 197) | 2 | ![]() |
2,950 | 0:25:10 |
2 | البَقَرة (آیه 286 - 246) | 3 و 2 | ![]() |
3,116 | 0:26:34 |
3 | آل عِمران (آیه 64 - 1) | 3 | ![]() |
2,918 | 0:24:53 |
3 | آل عِمران (آیه 132 - 65) | 4 و 3 | ![]() |
2,947 | 0:25:08 |
3 | آل عِمران (آیه 200 - 133) | 4 | ![]() |
3,158 | 0:26:56 |
4 | النِساء (آیه 50 - 1) | 5 و 4 | ![]() |
3,160 | 0:26:57 |
4 | النِساء (آیه 107 - 51) | 5 | ![]() |
3,160 | 0:26:57 |
4 | النِساء (آیه 176 - 108) | 6 و 5 | ![]() |
3,244 | 0:27:40 |
5 | المَائِده (آیه 23 - 1) | 6 | ![]() |
1,935 | 0:16:30 |
5 | المَائِده (آیه 68 - 24) | 6 | ![]() |
2,594 | 0:22:07 |
5 | المَائِده (آیه 120 - 69) | 7 و 6 | ![]() |
2,695 | 0:22:59 |
6 | الأنعام (آیه 58 - 1) | 7 | ![]() |
2,336 | 0:19:55 |
6 | الأنعام (آیه 110 - 59) | 7 | ![]() |
2,307 | 0:19:40 |
6 | الأنعام (آیه 165 - 111) | 8 | ![]() |
2,657 | 0:22:39 |
7 | الأعراف (آیه 73 - 1) | 8 | ![]() |
2,968 | 0:25:19 |
7 | الأعراف (آیه 150 - 74) | 9 و 8 | ![]() |
2,951 | 0:25:10 |
7 | الأعراف (آیه 206 - 151) | 9 | ![]() |
2,926 | 0:24:57 |
8 | الأنفال | 9 | ![]() |
3,287 | 0:28:00 |
9 | التّوبه (آیه 60 - 1) | 10 | ![]() |
3,179 | 0:27:05 |
9 | التّوبه (آیه 129 - 61) | 11 و 10 | ![]() |
3,219 | 0:27:25 |
10 | یونس (آیه 50 - 1) | 11 | ![]() |
2,037 | 0:17:20 |
10 | یونس (آیه 109 - 51) | 11 | ![]() |
1,972 | 0:16:47 |
11 | هود (آیه 57 - 1) | 12 و 11 | ![]() |
2,369 | 0:20:10 |
11 | هود (آیه 123 - 58) | 12 | ![]() |
2,423 | 0:20:38 |
12 | یوسف (آیه 52 - 1) | 12 | ![]() |
1,968 | 0:16:45 |
12 | یوسف (آیه 111 - 53) | 13 | ![]() |
2,055 | 0:17:29 |
13 | الرّعد | 13 | ![]() |
2,077 | 0:17:41 |
14 | إبراهیم | 13 | ![]() |
2,082 | 0:17:43 |
15 | الحجر | 14 | ![]() |
1,508 | 0:12:50 |
16 | النّحل (آیه 66 - 1) | 14 | ![]() |
2,223 | 0:18:55 |
16 | النّحل (آیه 128 - 67) | 14 | ![]() |
2,265 | 0:19:17 |
17 | الإسراء (آیه 49 - 1) | 15 | ![]() |
1,480 | 0:12:35 |
17 | الإسراء (آیه 111 - 50) | 15 | ![]() |
1,973 | 0:16:47 |
18 | الکهف (آیه 45 - 1) | 15 | ![]() |
1,740 | 0:14:48 |
18 | الکهف (آیه 110 - 46) | 16 و 15 | ![]() |
1,874 | 0:15:57 |
19 | مریم | 16 | ![]() |
2,119 | 0:18:02 |
20 | طه | 16 | ![]() |
2,762 | 0:23:32 |
21 | الأنبیاء | 17 | ![]() |
2,775 | 0:23:38 |
22 | الحجّ | 17 | ![]() |
2,855 | 0:24:19 |
23 | المؤمنون | 18 | ![]() |
2,707 | 0:23:03 |
24 | النّور (آیه 34 - 1) | 18 | ![]() |
1,598 | 0:13:35 |
24 | النّور (آیه 64 - 35) | 18 | ![]() |
1,820 | 0:15:29 |
25 | الفرقان | 19 و 18 | ![]() |
2,092 | 0:17:48 |
26 | الشّعراء | 19 | ![]() |
3,027 | 0:25:47 |
27 | النّمل | 20 و 19 | ![]() |
2,685 | 0:22:52 |
28 | القصق (آیه 41 - 1) | 20 | ![]() |
1,647 | 0:14:00 |
28 | القصق (آیه 88 - 42) | 20 | ![]() |
1,728 | 0:14:42 |
29 | العنکبوت | 21 و 20 | ![]() |
2,369 | 0:20:10 |
30 | الرّوم | 21 | ![]() |
2,056 | 0:17:30 |
صفحه: 1 ، 2 ، 3 ، 4 |
برای دانلود کردن ترتیل سوره های قرآن، روی آیکون کلیک راست نموده
و گزینه ...Save Target As را انتخاب نمایید.
برکه(آب انبار) نر است یا ماده ؟
«لارستان» سرزميني به وسعت «تشنگي» به بلنداي واژه «عشق»
به استقامت نخل هاي »موزيري» در مرز«بركه هاي» هميشه «اميد»
هر كجا بركه نشسته به خاك گوئي آنجاست مرز لارستان
گر بهارش بگسترد دامن مي شود قالي بهارستان!
بركه ها رهنماي خاموشند سپري در برا بر خورشيد
دست سازنده اش توانا بود كه نشانده به ديده، بذر اميد
مردمانش نجيب و زحمتكش ! با صبوري به سر بزند ايام
پيش چشمان قانع زن و مرد هودج صبر مي رود آرام
گاه ابرش لجوج و توخالي است قطره اي بر زمين نمي بارد
بر زگر، باز هم، به ناچاري دست از كاشت بر نمي دارد!
باز هم، دانه مي كند در خاك چشم دارد بسوي داس درو
ابر اگر، آب زد به كشته او بدرود خوشه هاي گندم و جو
گاه آن ابر مي كند طغيان مي برد خانه هاي خشتي را
از همه رد پاي آن طغيان ديده ام صحنه هاي زشتي را
چون بهار شكفته امسال خرمي شد بقاي لارستان
دور باد از تو اين ديار نجيب خشكسالي، بلاي لارستان
بسم الله الرحمن الرحيم
لارستان كه قدمت تاريخي آن پيش از اسلام بر مي گردد و از آنجا كه در منطقه گرم و خشك قرار دارد و از اهميت بالايي برخوردار است به همان خاطر بزرگ هنرمندان و معمارهاي لارستاني در استفاده بهينه از آب كوششهاي فراوان كردند. اوج تجلي معماري گنبدي در دنيا ازآن لارستاني ها ست و آب انبارها يكي از شاهكارهاي بزرگ منطقه جنوب در ايران مي باشد به عقيده ي پرفسور جونس بزرگ معماران لارستاني توانسته اند ازآب باران بصورت باران بطور بهينه استفاده كنند و اگر به گذشته هاي دور بر گرديم و كلمه آبادي ها را موشكافي كنيم كلمه آبادي بدون آب بي معناست پس هر جا آب باشد آبادي - ها بوجود مي آيند.
و آبادي ها موجب دچار تمدن ها و فرهنگ ها مي گردد اگر بررسي كنيم بوجود آب انبارها و چگونگي ساخت آن بايد بگوييم كه : بزرگ معمار كه توانسته اين مهم را به ملسه ي ظهور برساند، فردي به نام تلاش بود كه طراحي ساخت آب انبارها بوجود آورد. تلاش در اصل فردي بود هندي مسلك كه به رياضي و معماري و هم چنين به وجود برخورداري از منابع طبيعي به نحو احسنت از آن استفاده مي كرد و آگاه بوده، در زمان هاي قديم وقتي مي خواستند آب انباري را بسازند گودالي حفر مي كردند و از چهار پايان استفاده مي كردند و هر چقدر كه اين گودال ها پايين و پايين تر مي رفت مستلزم بود كه نيرو داشته باشند كه بتوانند اين خاك ها را به بالا بياورند از چهار پايي كه در آن استفاده مي كردند از گاو بوده، گاو را مي بردند و براي استفاده از چرخش چرخ جهت بالا بردن خاك ها و در انتها كه گودال به اتمام مي رسيد گاو را قرباني مي كردند و گوشتش را به مردم مي دادند بخاطر اينكه گودال هاعمقشان بيشتر مي شد و آوردن گاو به قسمت بالا يك مشكل بود و اگر از چهار -پايي ديگر استفاده مي كردند باعث از بين رفتن آن حيوان مي شد و تلف مي شد اين حيوان براي حلال گوشت بودنش از خود گاو بود وقتي كه گودالها تمام شد از قسمت پايين از سنگ و ساروچ قرار مي دادند كه از نفوذ پذيري آب به داخل خاك از بين برود يا كم بشود وقتي كه ساروچ ها و سنگ ها روي هم قرار گرفته شد مي گذاشتند كه باران بيايد و آب انبارها پر شود و بعد روي سران گنبدي شكل با سنگ و گچ درست مي كردند و روي آن ساروچ مي كشيدند هر چه قدر بلندي گنبدي ها بيشتر مي شد كه ترس از پايين ريختن آن بود و اوج معماري گنبدي دنيا را به آب انبار سيد جعفري در منطقه لارستان منطقه ي كورچان قلم داد كردند و مانند يك كاسه اي كه وارونه كردند بر روي قسمت آب انبار قرارداده اند پس اوج معماري تجلي دنيا را از آن لاري ها و چيزي كه در مشخصه ي اصلي است بركه ي سيد جعفري در منطقه ي كوريچان(كورچان) مي باشد آقاي تاورينه بزرگ تاريخ شناس و شرق شناس و هندي بود و از منطقه ي لارستان عبود مي -كرده و آب انبارها را به خمره هايي از شراب تشبيه كرده است چون شراب در دين مقدس مسيحيت يك تقدس خاص خودش را دارا بود و آب در منطقه ي لارستان نيز از اهميت بالايي برخوردار بود در قديم ، آب انبارها را با اجازه ي حاكمان باز مي كردند و از آن استفاده مي كردند چون در زمان قديم وقتي باران مي باريد و آب انبارها پر مي شد در آب انبارها را مهر و موم مي كردند و با اجازه(دستور) حاكم باز مي كردند و مورد استفاده قرار مي گرفت. قبلاً آبادي ها از كلمه ي آب تشكيل شده و آبادي بدون آب معنايي ندارددر زمان اوليه بشر هر جا كه آب بود به آنجا مي رفتند و در آنجا سكني مي گرفتند و در آنجا كشاورزي و دامپروري مي كرد و بعد از آن تشكيل خانواده و خانواده تشكيل اشيره و اشيره تشكيل ده و ده تشكيل شهر مي دادند. و در منطقه جنوب مثل لارستان بخاطر كم آبي هر جاكه آب انبار بود اطراف آن خانه درست مي شد و اين خانه ها بزرگ و بزرگتر مي شد و تشكيل محلات مي داد. آب انبارها تشكيل مرزها مي دادند و هر آب انبار را طبق آن محله مي -شناختند مثلاً آب انبار آقا طبق آب انبار آقا مي شناسند.
آيا آب انبار(بركه) نيز جنسي دارد يا ندارد؟ آب انبار در قديم جنس مذكر داشت مثل مرد، بخاطراينكه اگر آب انبار بود تشكيل خانواده و تشكيل خانه ها مي دادند و از آن خانه ها تشكيل محلات و شهرها مي دادند.
چون ازدياد نسل توسط آب انبار صورت مي گرفت كه به آن مي گفتند : نَر
همچنان كه ازدياد نسل توسط جنس مذكر صورت مي گرفت.يعني يك مرد در زمان كوتاهي چندين مؤنث را مي تواند بارور كند پس ازدياد نسل توسط جنس نر صورت مي گرفت. شهر ها و روستاها و محله ها و ده ها از تداوم 2 جنس مخالف با هم تشكيل شده بود.(مرد و زن)، جنس آب انبار نر است. و نرگي آب انبار مشخص است كه بالاي هر گنبد قرار گرفته است.
گنبدي شكل شدن خود آب انبارها بدين خاطر است كه : نور خورشيد كمتري بتواند به داخل آب نقود پيدا كند ( چون اگر نور داخل آن باشد آنها جلبك مي زنند و موجب بوجود آمدن تك يافته داخل آب مي شود) و باعث خنكي آب مي شود و از تبخير جلوگيري مي كند و هم در آب، گياهان آبي((جلبك)) بوجود نمي آيند. و در كنار آب انبارها رودخانه ها درست مي كردند براي فاضلاب شهري از آن استفاده مي كردند و قسمتي را محلي براي عبور آب بنام((مَمَر)) ،كه از آن مي گرفتند. خود ممر از كف رودخانه ها تشكيل مي شد و آبي كه داخل آن حركت مي كرد مستقيماً به آب انبار ريخته مي شد و موجب انباشته شدن آب در قسمت گودال مي شد. آب را بعد از آبگيري مستقيماً استفاده نمي كردند بلكه مي گذاشتند كه لا(ته نشين) بيندازد كه آن خاك رس و خاك كه همراه آن بود ته نشين كند، پس از اينكه آب شفاف و زلال شد آن را مورد آشاميدن قرار مي دادند. آب انبارها در منطقه لارستان بسيار زياد است كه اگر گردشگري از استان شيراز به لارستان مي آمد وقتي اين آب انبار هاي گنبدي شكل را مشاهده مي كرد فكر مي كرد اين محل عبادتگاه است در صورتي كه آنجا آب انبار بود. چون لارستان منطقه ي گرم و خشك است مردمان آن منطقه دعا مي كنند كه باران بيايد و چون موهبت الهي (خدايي) است و بسيار زيبا است در منطقه ي جنوب به آن احترام خاصي دارند پس اسم باران را به روي دخترانشان مي گذارند. پس گفتيم آب انبار مذكر است و باران مؤنث است رودي كه در رودخانه جريان مي كند مذكر است مثل بعضي اسم هاي مذكر مثلاً : رود فلاني(رودحسين-رودجلال-رودمجتبي) رود به معني مذكر و اسم پسراست. لارستاني ها در هنگام باران راز و نيازهاي خاصي دارند و بيشتر دعاها يشان به دين اسلام است . مثل اين شعر:
اي خدا برو بيا بركه ي آغا پر ببو
تحقیق نوشته: مجتبی نوری
بازار قیصریه لار
بازار قيصريه
بازار قيصريه از بازارهاي بسيار قديمي و كهن شهرستان لار است كه در زمان پنجمين پادشاه صفوي ساخته شده است. اين بازار در ضلع شمالي ميدان شهر قرار دارد و از سه قسمت تشكيل مي شود:
بخش اول فضاي مركزي هشت ضلعي با گنبدي بر روي آن، بخش دوم راهروهاي دورتا دور بخش مركزي و بخش سوم شامل چهار سوق فرعي است كه از فضاي مركزي به چهار سمت منشعب مي شود بر اساس اشعار بر جاي مانده در قيصريه تعمير آن در سال 1015 هـ .ق صورت گرفته است. به احتمال زياد شاه عباس صفوي طرح بازار اصفهان را بر اساس بازار لار داده است.
اين بنا به علت تغييرات زياد در شكل ظاهري، اصالت و صفاي خويش را از دست داده است. و توجه بيشتر مسئولين امر را مي - طلبد.
فيض عبدالرزاق لاهيجي را نام برد. از ميرداماد آثار بسيار در زمينه هاي مختلف به جاي مانده است از آن جمله اند : « قيامت در حكمت» «صراط مستقيم» در ربط حادث در قديم، در عرض التقديس در رد شيعه اين كمونه،« الافق المبين في الحكمه الهيد» درباره وجود و زمان و در «رساله في المنطق» رساله في الطال الزمان الموهوم» « رساله في تحقيق معني الوجود» و غيره.
ميرداماد در نثر به متلق گويي شهرت داشته تا جايي كه گفته اند كه به شاگردانش توصيه مي كرده كه مطالب خود را طوري بنويسند كه مردم از درك آن ها درمانند.
-------------
بازار قيصريه لار
از قديميترين و زيباترين بازارهاي ايران بازار قيصريه لار است
بنيان و اساس بازار مزكور بسيار محكم نهاده شده و با زلزله هاي پي در پي كه در لارستان بوقوع پيوسته كوچكترين خللي به اركان بازار مذكور وارد نشده است. بازار داراي چهار شاخه طولاني شمالي و جنوبي و شرقي و غربي است كه در چهار سوق يكديگر را قطع مي نمايند.
در طرفين دالان جنوبي و شرقي و غربي بازار 13 زوج مغازه و در طرفين دالان شمالي 14 زوج مغازه احداث نموده اند.
بناي اصلي بازار خيلي قديمي است در كتاب فارسنامه ناصري در صفحه 281مطالبي در مورد تاريخجه بازار قيصريه لار درج گرديد كه عيناً نقل مي شود:
«و چنانكه در گفتار اول اين فارسنامه ناصري گفته شد ايالت خطه لارستان در زمان شاه كيخسرو وتاسال 1011 در دودمان گرگين ميلاد باقي بماند و آخرين اولاداو ميرزا علاءالملك مشهور بشاه ابراهيم خان پسر نورالدهر خان لاري است كه نواب الله وردي خان والي فارس او را بقهر و غلبه گرفته در وقتي كه شاهنامه ايران شاه عباس ماضي صفوي در نزديكي شهر بلخ توقف داشت الله وردي خان و شاه ابراهيم خان لاري وارد شدند و بعد از چند روزي شاه ابراهيم خان وفات يافت و اكنون از آثار ملوك گرگيني در شهر لار مسجد جامع و چهار بازار مشهور به قيصريه است كه ديوار و طاقهاي داخلي و خارجي آنها را از گچ خالص و شنگ تراشيده منبت و مقرنس ساخته اند و چندين مرتبه آنرا تعمير نموده اند و در سال 1015 حاجي قنبر علي بيك ذوالقدر جهرمي وزير خطه لار قيصريه را تعميري لايق نمود چنانكه در پيشاني طاق بزرگ چهار سوق قيصريه اين قطعه را نگاشته و تاكنون باقي است.
شكر خدا كه باز بتائيد كردگار
در عهد پادشاه جهان سايه خدا
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
تاريخش از خرد طلبيدم جواب گفت
دارالامان لار شد احياء از اين بنا 1014
علاوه بر تعميرات دوران صفوي در دوره قاجاريه نيز بازار مورد تعميرات اساسي قرار گرفت. بازار قيصريه لار از ارزنده ترين و بهترين نمونه معماري اسلامي و شامل يك رشته بازار شمالي و جنوبي است كه مدخل ورودي جنوبي آن از ميدان جديد الاحداث لار شروع و به محله هاي شمالي قديمي بازار ختم مي شود.
رشته ديگر شرقي و غربي است كه در تقاطع بازار شمالي جنوبي شامل يك چهار سوق وسيع مي باشد. چهار سوق بصورت 8 گوش و در چهار گوش آن چهار باب مغازه در هر سمت احداث شده است. در اطراف چهار سوق و در پشت چهار مغازه هر سمت چهار سوق بازاري بعرض 3/4 متر دورادور ادامه دارد و باين ترتيب طرح جالبي را بوجود آورده است كه در ساير بازار - هاي ايران نظير آن ديده نمي شود و منحصر بفرد محسوب مي گردد.
طول بازار شرقي و غربي بيش از 6/177 متر و طول بازار شمالي جنوبي بيش از 4/124متر است. بازار شمالي جنوبي در نيمه شمالي 14 زوج و در نيمه جنوبي 13 زوج مغازه دارد. بازار شرقي و غربي در هر نيمه 13 زوج مغازه وسيع دارد.
جالبترين قسمت بازار قيصريه لار طرح چهار سوق آن است كه در نوع خود از نظر معماري منحصر بفرد محسوب مي گردد.
گنبد سنگي چهار سوق داراي طرح بسيار جالبي است و ارتفاع گنبد از 18 متر متجاوز مي باشد. درچهار بازار پشت چهار سوق در هر جهت شش مغازه احداث شده است و باين ترتيب بازار چهار گوشه چهار سوق در دو جهت داراي مغازه مي باشد.
چهار مغازه چهار گوشه چهار سوق بصورت يك نيمه ده ضلعي منظم بنا گرديده. طول و عرض چهار سوق بيش از 6/13 متر و عرض بازار نيز در چهار جهت بيش از 3/4 متر است.
باحتمال قريب به يقين بازار مذكور نمونه و سرمشقي براي ساختن ساير بازارهاي قديمي ايران بود و از روي طرح بازار مذكور بازارچه بلند اصفهان و سپس در دوره زنديه بازار وكيل بنا گرديد.
ارتفاع طاق هاي ضربي بازار مذكور در ساير بازار هاي قديمي ايران ديده نمي شود. بر روي طاق ضربي چهار سوق بادگير(خيشخان) ساده اي زده اند كه تهويه بازار از آن جا صورت مي گيرد و اين تهويه بعلت ارتفاع زياد طاق ها كامل انجام مي گيرد. بهمين جهت بازار قيصريه در تابستان ها داراي هواي فوق العاده خنك مي باشد.
چند نمونه از درهاي قديمي مغازه ها هنوز در محل خود باقي است و متاسفانه بانصب در آهني در گذشته اصالت آنها را از ميان برده اند.
كف خيابان و ميدان جنوبي بازار از كف بازار بلندتر مي باشد و بهمين جهت يك سوم ارتفاع بازار پايين كف ميدان قرار دارد و بوسيله پلكان سنگي از خيابان به بازار مي توان رسيد.
از تاريخ هائي كه در مورد تعميرات بازار قيصريه باقي است يكي مربوط به تعميرات دوره صفويه است كه در پاي گنبد چهار سوق بچشم مي خورد . ديگر كتبيه سنگي است كه در مدخل بازار در سمت جنوب برپيشاني دروازه ورودي نصب گرديد و آنها را مورد بررسي قرار خواهيم داد.
كتيبه كهن تر كتبيه مفصلي است كه در پاي گلوي گنبد هشتي دالان قيصريه بخط نستعليق در دوره شاه عباس كبير نصب شده است.
كتبيه چهار سوق قيصريه از سمت جنوب شروع و چنين خوانده مي شود
شكر خدا كه باز بتائيد كردگار
در عهد پادشاه جهان سايه خداي
عباس شاه آنكه زخاك درش مدام
كسب سعادت ابدي مي كند هماي
از يمن عدل خان زمان آنكه از كفش
خجلت برد محيط چوگيرد ره سخاي
ويران سراي لار بسعي وزير دهر
دستور بحر خاطر و داراي مهرو راي
قنبر علي بيك آنكه ز آيينه دلش
در غيرت ابد شده جام جهان نماي
وسپس دنباله كتيبه معمار بازار و بناي آن معرفي شده اند و اسامي آنان چنين خوانده مي شود
عمل استاد نورالدين محمد
بنا احمد سياه
و دنباله اشعار كتبيه سپس چنين خوانده مي شود.
معمور شد چنانكه نمانده است جغدرا
از وي ز بهر ساختنش آشيانه جاي
از قيصريه اي كه هواي فضاي او
همچون نسيم باغ بهشت است غم زداي
تاريخش از خرد طلبيدم جواب گفت
دارالامان لار شد احياء از اين بنا
و بنابراين بر حسب حروف ابجد تاريخ تجديد ساختمان و تعميرات قيصريه در دوره شاه عباس كبير سال 1014 هجري قمري است.
«كتبيه سنگي سر در جنوبي بازار قيصريه لار»
اين كتبيه بر روي سنگ مرمر نقر و در پيشاني سردر ورودي جنوبي قيصريه نصب شده و مربوط به تعميرات بازار قيصريه لار در زمان ناصرالدين شاه قاجار است متن كتبيه در 8 سطر با خط نستعليق چنين خوانده مي شود:
بعهد خسرو صاحب قرآن ناصر دين
كه داشت ملكت ايران زمين حصن حصين
مثال داده فرمان او قضا و قدر
پناه جسته درگاه او زمان و سنين
خديو لار خداوندگار عدل شعار
كه بود همت و توفيقشان مسلمين
بنام فتحعلي خان رُفر وجود سخا
برخش همت حاتم صفت نهادي زين
نمود احياء اين قيصر را پس آنك
گذشته بود زويرانيش شهور و سنين
چه قيصريه كه از شرم او هنوز چكد
عرق زعارض چين و ز چهره ما چين
ز هجرت نبوي بد هزار و سيصد سال
كه شد تمام و بر او كرد آسمان تحسين
زبان پاك بر ابدان پاك باعث شهر
هزار رحمت و جاودانا و قرين
علاوه بر بازار تعدادي كاروانسرا نيز از دوره صفويه در اطراف آن باقي است كه هر يك از نمونه هاي جالب معماري دوره صفويه محسوب مي گردد از جمله در گوشه جنوب شرقي ميدان جديد الاحداث كاروانسراي جالبي است كه سر در آن روبخيابان باز مي شود.
سردر ورودي داراي گچ بريهاي بسيار زيبائي است كه بوسيله دالان طولاني به صحن كاروانسرا مربوط مي شود.
صحن كارواسرا داراي طرح چهار گوش و در چهار گوشه آن چهار ايوان با سبك بسيار جالب بنا گرديده كه داراي طاق هاي بيضوي و جناقي است و فعلا از حجره هاي اطراف كاروانسرا بعنوان انبار استفاده مي شود.
بازار قيصريه در تحت شماره 315 در فهرست آثار ملي ايران به ثبت رسيده است.
کتاب:بازار قیصریه لار
لینک باکس چیست :
لینک باکس یک جعبه اینترنتی محسوب می شود که در آن پیوند های (لینک های) زیادی وجود دارد. لینک باکس ها به منظور معرفی سایتها و وبلاگها درست میشوند و مزایای زیادی دارند. از جمله این فایده های لینک باکس ها افزایش کاربران اینترنتی و دسترسی آسان تر به مطالب سایتها و وبلاگ ها و مهمترین این مزایا بالا بردن کاربران وبلاگ شما به حد زیاد است.
چگونه کاربران وبلاگ شما افزایش زیادی می یابند؟
با قرار دادن هر کدام از این لینک باکسها در وبلاگتان می توانید کاربرانتان را تا حد زیادی افزایش دهید چگونه؟ شما برای قرار گرفتن وبلاگتان در این لینک باکس باید یکی از این لینک باکسها را در وبلاگتان قرار دهید. هزاران نفر برای قرار گرفتن لینکشان متقابلا این کار را انجام میدهند و این لینک باکسها در سایت یا وبلاگ هزاران نفر قرار می گیرد. دوباره کسانی که به وبلاگ این افراد سر می زنند این لینک باکسها را می بینند و برای اینکه در آن عضو شوند همین کار را انجام میدهند. تا اینکه این لینک باکسها در میان میلیون ها کاربر اینترنتی قرار می گیرد و... و در نتیجه شما هم بعنوان یکی از اعضای لینک باکسها از این افزایش بیننده سود خواهید برد.
ما برای شما 2 لینک باکس طراحی کردیم تا جوابگوی سلیقه های مختلف باشیم. شما با قرار دادن هر کدام از این لینک باکسها لینک شما درلینک باکس نمایش داده خواهد شد.
رعایت تمام نکات زیر برای ارسال کنندگان لینک ضروری است:
1. ابتدا باید لینک باکس را در وب خود قرار بدهید.
2. لینک باکس در صفحه اصلی سایت به نحوی قرار گیرد که لینکها به خوبی قابل نمایش باشند.
3. فعالیت سایت ها و وبلاگها نباید مغایر با قوانین کشور جمهوری اسلامی ایران باشد.
4. لینک هایی که در آن توهین به شخص یا نهادی شده باشد، تایید نخواهند شد.
5. عنوان انتخاب شده برای لینک های ارسالی باید با محتوای صفحه لینک داده شده همخوانی داشته باشد.
6. عنوانهای که +18 فیلتر شکن و کلماتی که موجب فیلتر شدن لینک باکسها شود تایید نخواهد شد.
7-فرقی نداره چه کسی باشید فقط لاری باشید
8- اسم لینک شده انگلیسی نباشد
9- عنوان لینک طولانی نباشد
10-اسم های تکراری نباشد
11-در صورت حذف وبلاگ به ما اطلاع دهید تا آدرس جدیدتون لینک کنیم
نکته: اگه لینکی اشتباه لینک شده یا کار نمیکنه اطلاع دهید
ممنون
***********
دریافت کد لینک باکس۲ لار (استان فارس)
[ كد را كپي كنيد ]